غروب یکی از روزهای گرم تابستان است و شب کمکم چادر سیاه خود را بر سر کوچه پس کوچههای شهر میاندازد. همه زیباییها در تاریکی و سیاهی محو میشود، جز گنبد طلایی خورشید هشتم که در تاریکی شب پر فروغتر از همیشه میدرخشد.
در گوشهای از بست طبرسی ایستادهام و رفت و آمد زائران را تماشا میکنم. عدهای در حال رفتن به حرم هستند و گروهی که زیارتشان به پایان رسیده با حال و هوای خاصی، بیرون میآیند. میان این رفت و آمدهای تمام نشدنی گروهی از زائران با زاد و توشه خود، گوشه و کنار بست طبرسی بیتوته کردهاند و تمام خستگی یک روز طولانی را ریختهاند روی سنگفرشهای سفید و مرمرین اطراف حرم.
انگار عطش زیارت امام غریب در وجودشان آنقدر زیاد بوده که با وجود اینکه میدانستند پولی برای اجاره مسافرخانه ندارند باز قدم در جاده خراسان گذاشته و مسافر شهر بهشت شدهاند. مسئولان آستان قدس رضوی به رسم میهماننوازی برای این گروه از زائرین، اقدام به اسکان آنها در محلهایی مناسب و در خور زائران مهربانترین امام میکنند تا آنها را با خاطرهای خوش راهی شهر و دیارشان سازند.
مهر درخشان
"مهر درخشان" عنوان طرحی است که به منظور اسکان رایگان زائران حرم مطهر رضوی در زائرسراهای اطراف حرم توسط آستان قدس رضوی اجرا میشود. در این طرح زائرانی که به دلایلی موفق به فراهم کردن مکان مناسبی برای خواب و استراحت نشده و در اطراف حرم بیتوته کردهاند، شناسایی میشوند و به صورت رایگان به یکی از زائرسراهای اطراف حرم منتقل میشوند تا در این زائرسرا از کلیه امکانات رفاهی اعم از وسایل پذیرایی، حمام، مکانی مناسب برای خواب و استراحت و... بهرهمند گردند. زائران از ساعت 10 شب الی 9 صبح میتوانند در این زائرسراها اقامت داشته باشند و بعد از صرف صبحانه و چای برای زیارت به حرم مطهر مشرف شوند.
غریبنوازی برای زائرین امام غریب
ابتدای در ورودی زائرسرا، چند خدمه برای خوشآمدگویی به زائرانی که وارد میشوند دست به سینه و مودب ایستادهاند. سعید حسینی یکی از این افراد است. وقتی درباره حس و حالش از اینکه به زائر امام رضا(ع) خدمت میکند میپرسم در حالی که لبخندی از رضایت بر لب دارد میگوید: «به نظر من خدمت کردن به زائر امام رضا(ع) خدمت کردن به خود آقا است. چرا که این زائران از راههای دور به عشق زیارت امام رضا(ع) به مشهد آمدهاند و آقا حتما عنایت ویژهای به آنها دارد. به همین خاطر خدمت کردن به این افراد مایه خشنودی و خوشحالی امام هم میشود.»
حسینی در میان صحبتهایش حواسش به زائران هم هست و نمیخواهد حتی برای یک لحظه از آنها غافل نشود. زائری نزدیک میشود و از او سوالی میپرسد. با احترام جوابش را داده و بعد اینطور به صحبتهایش ادمه میدهد: «زائر امام رضا(ع) در شهر ما غریب است و ما مشهدیها باید دست به دست هم بدهیم تا هیچ زائری اینجا احساس غریبی نکند. چون امام رضا(ع) خودش غریب بوده ما هم برای اینکه آقا را خوشحال کنیم باید غریبنوازی کنیم.»
بغض ترک خورده بیبی
میهمانان تازه از راه رسیدهاند که بیبی مریم با سینی چای از راه میرسد. او از اینکه یک گروه جدید از زوار وارد زائرسرا شدهاند خوشحال است و با استکانهای خوشرنگ چای و لبانی پر لبخند سراغشان میرود. زائرهای تازهوارد که خستگی سفر هنوز در چشمهایشان پیداست، با روی باز از چای تازهدم بیبی مریم استقبال میکنند. کار پذیرایی که تمام میشود سراغش میروم تا چند جمله هم از او درباره حس و حالش بپرسم.
بیبی قبل از اینکه حرفی بزند اشکش جاری میشود و میگوید: «همه زندگیام را مدیون امام رضا(ع) هستم و هرچه به زائران آقا خدمت کنم باز کم است.» بیبی مهربان در حالی که شیشه بغضش ترک برداشته ادامه میدهد: «خدمت به زائران امام رضا(ع) بزرگترین توفیقی است که خداوند نصیبم کرده و از خدا میخواهم به من نیرو بدهد تا بتوانم تا آخر عمر به زائران حضرت کمک کنم.»
با خستگی بیگانهام
حاج محمدرضا مردی میانسال با موهای جوگندمی و قامتی بلند خادم دیگر این زائرسرا، یک لحظه هم بیکار نیست و مدام در تکاپو است. او در حالی که برای زائرین امام آب سرد و شربت آماده میکند می گوید: «در این زائرسرا ساعتها برای خدمت به زائران کار میکنم با این حال در اینجا با خستگی بیگانه هستم و احساس میکنم خود آقا به من و همکارانم کمک میکند تا بتوانیم به زائرانش خدمت کنیم.»
این خادم خوب امام، با شوقی وصفناپذیر عقیده دارد: «به نظر من هیچ لذتی بالاتر از لذت خدمت به زائران امام هشتم(ع) نیست و خدا را شکر میکنم که به من توفیق داده بتوانم در این کار خیر شریک باشم. من مطمئن هستم امام رضا(ع) این خدمات و عرض ارادتها را نادیده نمیگیرد و روزی همین کارهای خیر دستگیرمان میشود.»
میهمان خانه امام
خود را سمانه فلاح معرفی میکند و احساسش را درباره اینکه در این زائرسرا اسکان دارد اینطور وصف میکند: «امشب احساس میکنم در خانه خود امام رضا(ع) مهمان هستم و خوشحالم از اینکه به این زائرسرا آمدهام. دخترانم سمیه و فاطمه هم از این اتفاق خوب شوق و ذوق زیادی دارند.» خانم فلاح همینطور که به در و دیوار زائرسرا اشاره میکند میگوید: «اینجا با اینکه هزینهای از ما دریافت نمیشود ولی امکانات خوب و مناسبی داریم و اینها همه از لطف امام رضا(ع) است.»
این زائر امام هشتم که بعد از هشت سال توفیق زیارت نصیبش شده ادامه میدهد: «این امکانات باعث میشود زائرانی که توانایی پرداخت هزینه هتل و مسافرخانه را ندارند هم بتوانند برای زیارت امام رضا(ع) به مشهد بیایند. چرا که همه ما ایرانیها عاشق امام رضا(ع) هستیم و از هر فرصتی برای زیارت این امام مهربان استفاده میکنیم.»
گزارشگر: بتول پرهیزگار