قدمگاه و مسجد مقدس حضرت رضا(ع) در شهرستان بهبهان

نشریه خبری - پژوهشی روز امام رضا(ع) شهرستان بهبهان

قدمگاه و مسجد مقدس حضرت رضا(ع) در شهرستان بهبهان

نشریه خبری - پژوهشی روز امام رضا(ع) شهرستان بهبهان

قدمگاه و مسجد مقدس حضرت رضا(ع) در شهرستان بهبهان
مراسم روز امام رضا(ع) در شهرستان بهبهان .... اینجا بهبهان است؛ مسجدمقدس و قدمگاه متبرک امام رضا(ع).

بنابر شهادت اسناد تاریخی، سال 201 هـ . ق که حضرت رضا (علیه السلام) از مدینه عازم مرو بودند، از شهرباستانی اَرَجان(بهبهان کنونی) عبور و در مکان فعلی قدم گاه نماز گذاردند که به پاس این واقعه مبارک، مردم شهر نسل در نسل این مکان را مقدس شمرده و در طول دویست سال اخیر مسیر حدود 14کیلومتری این شهر تا مسجد تاریخی و قدم گاه متبرک حضرت رضا علیه السلام را با پای پیاده طی می کنند...

بیت زیر سردر قدم گاه امام رضا علیه السلام شهرستان بهبهان در سال های گذشته بوده است:

گر میسر نشود بوسه زنم پایش را
هر کجا پای نهد بوسه زنم جایش را
تبلیغات و ویژه نامه های مفید
صفحات و دسته بندی های سایت قدمگاه

http://photo.aqr.ir/Portal/Picture/ShowPicture.aspx?ID=3ed1d89c-855f-49a2-8407-e34903e30391

امام رضا (ع) هشتمین امام شیعیان است که آستان مقدس آن حضرت از سده سوم هجری قمری تاکنون مورد توجه خاص و عام امت اسلامی به ویژه اهل سنت قرار گرفته و تمامی مسلمین از نقاط دور و نزدیک به زیارت آن حضرت می شتابند و با زیارت مرقد مطهر آن حضرت ، شفای مریضان و رفع گرفتاریها را طلب می کنند و با این کار ، بر سنت بودن زیارت تاکید کرده و خط بطلانی بر توهمات بی اساس برخی سلفیان و وهابیت کشیده اند.

چکیده
نوشتار حاضر در سه فصل و سخن پایانی سامان یافته است ؛ در فصل اول با عنوان فضیلت زیارت قبر امام رضا (ع) از زبان معصومان در منابع اهل سنت اشاره شده است که بالغ بر 11 روایت است .
فصل دوم با نام زیارت اهل سنت به بیان مواضع عملی اهل سنت از قرن چهارم تا حال حاضر اشاره شده است در این فصل تبرک جستن  "توسلات" شفاگرفتن و به زیارت رفتن قبر امام رضا (ع) توسط بزرگان و مردم اهل سنت بیان شده است .
فصل سوم با عنوان آستان حضرت به بیان گزارشهای تاریخی درباره قدمت گنبد و بارگاه قبر مطهر امام رضا (ع) اشاره شده است . در این فصل ثابت شده است تاریخچه گنبد و بارگاه امام رضا (ع) از قرن سوم – چهارم هجری بوده است .
در سخن پایانی نیز با جمع بندی از سه فصل یاد شده  " به رد تفکرات وهابیت مبنی بر حرمت زیارت " حرمت توسل به اموات ، حرمت تبرک و گریستن برای مردگان پرداخته شده است .
گفتنی است تمامی مطالب این مقاله با استفاده از منابع معتبر اهل سنت و بدون واسطه انجام گرفته است .


سخن آغازین
امام رضا (ع) هشتمین امام شیعیان است که آستان مقدس آن حضرت از سده سوم هجری قمری تاکنون مورد توجه خاص و عام امت اسلامی به ویژه اهل سنت قرار گرفته و تمامی مسلمین از نقاط دور و نزدیک به زیارت آن حضرت می شتابند و با زیارت مرقد مطهر آن حضرت ، شفای مریضان و رفع گرفتاریها را طلب می کنند و با این کار ، بر سنت بودن زیارت تاکید کرده و خط بطلانی بر توهمات بی اساس برخی سلفیان و وهابیت کشیده اند .
با ظهور تفکرات و فتاوای ابن تیمیه و گسترش آن توسط محمد بن عبدالوهاب ، اتحاد مسلمین به مخاطره افتاد و این گروه با تکفیر و مهدور الدم دانستن قاطبه مسلمین ، سعی در ایجاد شکاف و رخنه بین مسلمین داشتند . آنان مسلمانانی که به زیارت قبول انبیاء و صالحین می روند را قبروین و  حجریون می نامند و آنان را تکفیر می کنند ! در حالی که زیارت " توسل " استغاثه و طلب رفع حوائج و تبرک به قبور انبیاء و صالحین ، از باورهای راستین و سنت های دیرین امت اسلامی است که ریشه در آیات قرآنی و روایات صحیح نبوی دارد ، قول و منش صحابه و تابعین و سیره دیگر مسلمانان گواهی بر این واقعیت است .
پژوهش حاضر مجموعه ای کوتاه اما گویا از گزارش های تاریخی درباره علمای اهل سنت و پیروان آنها و توسلات و طلب رفع حوائج از امام رضا (ع) بر اساس منابع معتبر اهل سنت است که در سه فصل ‹‹ فضیلت زیارت ›› ، ‹‹ زیارت اهل سنت ›› و ‹‹ آستان امام رضا (ع) ›› سامان یافته است.


فضیلت زیارت
زیارت مرقد شریف امام رضا (ع) و انعکاس آن در روایات پیامبر گرامی (ص) و اهل بیت (ع) و ذکر آن درکتب اهل سنت ، حاکی از اهمیت و جایگاه ویژه آن امام بوده و سنت بودن زیارت مرقد پاک وی را به وضوح نمودار ساخته است .
در این فصل یازده روایت در فضیلت زیارت قبر امام رضا (ع) از زبان پیامبر اعظم (ص) امام کاظم (ع) امام رضا (ع) امام جواد (ع) و امام هادی (ع) در منابع معتبر اهل سنت وارد شده است که به آن اشاره می شود  :


1- در نگاه پیامبر اعظم (ص)
الف ) حاکم نیشابوری شافعی به سند خود از امام رضا (ع) چنین روایت کرده است :
عن علی الرضا (ع) عن آبائه عن النبی (ع) انه قال :‹‹ ستدفن بضعه منی بخراسان ، ما زارها مکروب الا نفس الله کربته و لا مذنب الا غفر الله ذنوبه . 
از امام رضا (ع) روایت شده که پیامبر (ص) فرمود : پاره ای از تن من در خراسان مدفون خواهد گشت . هر گرفتاری وی را زیارت کند خداوند گرفتاری اش را برطرف می کند و هر گنهکاری او را زیارت کند خدای متعال گناهانش را می آمرزد ››
ب) حاکم نیشابوری از امام صادق (ع) نیز به نقل از پیامبر (ص) می گوید  :
‹‹ ستدفن بضعه منی بخراسان لا یزوردها مومن الا اوجب الله له الجنه و حرم جسده علی النار :   پاره ای از تن من در خراسان مدفون خواهد گشت . مومنی به زیارت او برود خداوند بهشت را بر او واجب خواهد ساخت و بدن او را بر آتش جهنم حرام خواهد گرداند ››


ج ) از عایشه روایت شده که رسول خدا (ص) فرمود :
‹‹ من زار ولدی بطوس فانما  حج مره قالت مره !؟ فقال : مرتین . قالت : مرتین !؟ فقال: ثلاث مرات . فسکتت عائشه . فقال : و لو لم تسکتی لبلغت الی سبعین . 
کسی که فرزندم را در طوس زیارت کند گویی یک حج به جا آورده است . عایشه پرسید : یک حج ؟! پیامبر (ص) فرمود : و حج . عایشه پرسید : دو حج ؟ رسول خدا (ص) فرمود : سه حج . عایشه ساکت شد . پیامبر (ص) فرمود : اگر سکوت نمی کردی تا هفتاد حج بر می شمردم . ››
با عنایت به نکته ای که در این روایت وجود دارد شاید بتوان گفت : شخصیت امام رضا (ع) و منطقه طوس به قدری برای عایشه مشخص بوده که از پیامبر (ص) ‹‹ ولدی›› و یا ‹‹ طوس›› را نپرسیده ، بلکه تنها از ثواب و پاداش زیارت شگفت زده شده است . 


2- در نگاه امام کاظم (ع)
حاکم نیشابوری به نقل از موسی بن جعفر (ع) می گوید :
‹‹ من زار قبر ولدی علی کان له عند الله سبعین حجه ... من زاره اوبات عنده لیله کان کمن زار اهل السماوات (و) اذا کان یوم القیامه وجد معنا زوار ائمتنا اهل البیت و اعلاهم درجه و اقربهم حیوه زوار ولدی علی : 
هرکس آرامگاه فرزندم را زیارت کند ثواب هفتاد حج را نزد خدا خواهد داشت ... هرکس او را زیارت کند یا شب در بارگاهش بماند گویی همه آسمانیان را زیارت کرده است و چون روز قیامت شود ، زائران را با امامان ما اهل بیت خواهد یافت و زائران فرزندم علی درجه شان بالاتر است . ››


3- در نگاه امام رضا (ع)
الف ) جوینی شافعی با سلسله سند خود از فضال روایت کرده که گفت
‹‹ سمعت علی بن موسی الرضا (ع) و جائه رجل فقال له : یابن رسول الله ! رایت رسول الله فی المنام کان یقول لی : کیف انتم اذا دفن فی ارضکم بضعتی و استحفظتم و دیعتی و غیب فی ثراکم لحمی / فقال له الرضا (ع) انا المدفون فی ارضکم و انا بضعه نبیکم و انا الودیعه واللحم ، من زارنی و هو یعرف ما اوجب الله من حقی و طاعتی ، انا و آبائی شفعاؤه یوم القیامه و من کنا شفعاؤه نجا ، ولو علیه مثل وزر الثقلین الجن والانس   از علی بن موسی الرضا (ع) شنیدم شخصی نزد وی آمد و به امام عرض کرد : ای فرزند رسول خدا ! پیامبر (ص) را در خواب دیدم که به من می فرمود : چگونه خواهید بود زمانی که پاره تن من در سرزمین شما مدفون و امانتم را محافظت کنید و گوشت بدنم در سرزمین شما پنهان شود ؟ امام رضا (ع) در پاسخ فرمود : من آن شخصی هستم که در سرزمین شما دفن خواهد شد ، من پاره تن رسول خدا هستم . امانتی که هر شخصی اگر با معرفت به حقم و اطاعت از من زیارتم کند من و پدرانم شفیعان او در روز قیامت خواهیم بود و کسی که ما شفیعان او باشیم نجات خواهد یافت ، هرچند گناهان وی به اندازه گناهان جن و انس باشد .
ب) حاکم نیشابوری شافعی به سند خود می گوید : امام رضا (ع) فرمود : ‹‹ من زارنی علی بع داری اتیته یوم القیامه فی ثلاثه مواطن حتی اخلصه من اهوالها : اذا تطایرت الکتب و شمالا و عند الصراط و عند المیزان :   کسی که به زیارت من بیاید من نیز روز قیامت در سه جایگاه به فریاد او خواهم رسید : زمانی که نامه های اعمال را به دست راست و چپ می دهند و هنگام عبور از پل صراط و هنگامی که اعمال را در کفه ترازو قرار می دهند . ››


4- در نگاه امام جواد (ع)
 حاکم نیشابوری شافعی به سند خود از امام جواد (ع) روایت کرده که می فرمود : ‹‹ من زار قبر ابی غفر الله له ما تقدم من ذنبه و ما تاخر و اذا کان یوم القیامه ینصب له منبرا بحذاء منبر رسول الله حتی یفرغ الله من حساب عباده   هرکس قبر پدرم را زیارت کند خداوند گناهان گذشته و آینده اش را می آمرزد و چون روز قیامت شود برای او جایگاهی در مقابل جایگاه رسول خدا قرار می دهند تا وقتی که خداوند به حساب همه بندگانش رسیدگی کند . ››


5- در نگاه امام هادی (ع)
نیز حاکم به سند خود از صقر بن دلف از امام هادی (ع) روایت نموده که فرمود : ‹‹ من کانت له الی الله حاجه فل یزر قبر جدی الرضا بطوس و هو علی غسل ولیصل عند راسه رکعتین و یسال الله تعالی حاجته فی قنوته ، فانه یستجاب له ما لم یساله فی ماثم او قطیعه رحم . و ان موضع قبره لبقعه من بقاع الجنه ، لا یزروها مومن الا اعتقه الله من النار وادخله دارالقرار :  هر کس حاجتی دارد با غسل به زیارت قبر جدم امام رضا (ع) برود و بالای سر حضرت دو رکعت نماز بخواند و حاجتش را در قنوت نماز از خدا بخواهد که حاجت او برآورده خواهد شد البته به شرطی که حاجت او گناه یا قطع رحم نباشد . مکانی که امام رضا (ع) در آن دفن شده قطعه ای از بهشت است ، هر مومنی آن حضرت را زیارت کند خداوند او را از آتش جهنم نجات می دهد و داخل بهشت می گرداند .


زیارت اهل سنت
امام رضا (ع) در دوران حیات پر برکت خویش فضائل و کرامات بسیاری داشته که یکی از نقاط رواج آن ورود تاریخی آن حضرت به نیشابور و تبرک جستن علمای اهل سنت آن منطقه به خاک پای مرکب امام عزیز است . این کرامات و برکات به دوران حیات آن حضرت محدود نمی شود و پس از شهادت وی نیز به تصریح علمای اهل سنت ، قبر شریفش از همان قرن سوم – چهارم هجری تاکنون محل زیارت و توسل علمای اهل سنت و سایر مردم و شفا گرفتن از آن بقعه شریفه بوده و هست .
این گزارشها حاکی از این مساله است که زیارت قبور اهل بیت (ع) یک سنت موکد نبوی است و خط بطلانی بر توهمات بی اساس وهابیت است .


1- قرن چهارم
1- ابوبکر بن خزیمه شافعی (311 ق.)   و ابوعلی ثقفی شافعی (328 ق )
حاکم نیشابوری شافعی می گوید : ‹‹ حاکم گوید از محمد بن مومل شنیدم می گفت که روزی با پیشوای اهل حدیث ابوبکر بن خزیمه و ابوعلی ثقفی و دیگر مشایخ خود به زیارت مرقد علی بن موسی الرضا (ع) به طوس رفتیم آنها بسیار به زیارت قبر علی بن موسی الرضا (ع) می رفتند . محمد بن مومل گوید : احترام و بزرگداشت و تواضع و گریه و زاری ابن خزیمه در کنار مرقد مطهر علی بن موسی (ع) همگی ما را شگفت زده کرد ›› 
نکته جالب ادامه سخن راوی است که متاسفانه برخی گزارش نکرده اند . راوی می گوید : این همه تواضع و احترامات ویژه ابن خزیمه به قبر امام رضا (ع) در حضور بزرگان خاندان سلطان و خاندان شاذان و خاندان شنقشین و گروهی از علویان نیشابور و هرات و طوس و سرخس انجام گرفت و همه آنها شمایل و حرکات ابن خزیمه را به هنگام زیارت قبر امام رضا (ع) مشاهده و ثبت و ضبط کردند و از برخورد وی با امام و قبر شریف آن حضرت  بسیار خوشحال شدند و به خاطر چنین برخوردی که از امام العلما سرزده بود  از خوشحالی صدقه دادند و همگی اظهار داشتند : اگر این کار ( زیارت قبور و گریه و زاری کنار قبور و تواضع و احترام به صاحب قبر ) سنت نبود و فضیلت نداشت ، هیچ گاه ابن خزیمه چنین نمی کرد ›› 


2- ابن حبان بستی شافعی (354 ق )  
3- وی می گوید ‹‹ علی بن موسی الرضا (ع) از بزرگان اهل بیت و از عقلا و نخبگان بنی هاشم به شمار می رود . اگر از وی روایتی نقل شود واجب است حدیثش معتبر شناخته شود ... من بارها مرقد وی را زیارت کرده ام . زمانی که در طوس بودم هر مشکلی برایم رخ می داد قبر حضرت علی بن موسی الرضا (ع) را که درود خدا بر جدش و او باد ‘ زیارت و برای برطرف شدن مشکلم دعا می کردم و دعایم مستجاب و مشکلم حل می شد . این کار را بارها تجربه کردم و پاسخ گرفتم . خداوند ما را بر دوستی و محبت رسول خدا (ص) و اهل بیتش بمیراند ›› 


3-  محمد بن علی بن سهل شافعی (405 ق)
وی گوید : ‹‹ از ابوالحسن محمد بن علی بن سهل فقیه شنیدم : هیچ امر مهم دینی و دنیایی برای من روی نداد که به بارگاه امام رضا (ع) برای آن حاجت رفتم و نزد قبرش خدا را خواندم جز آن که آن حاجت روا شد و خداوند مرا از آن غم رهانید ... و این عادتم شده که به آن در تمام اموری که بدان ها دچار می شوم بروم چرا که آن نزدم آزموده شده است ›› 


2- قرن پنجم
4- حاکم نیشابوری شافعی (405ق ) 
خداوند مرا از کرامات تربتش بهترین کرامت را شناساند ، از جمله آنکه من دچار بیماری خشکی مفاصل بودم و جز با مشقت نمی توانستم حرکت کنم . بنابراین بیرون آمدم و زیارتش کردم و با دو کفش کرباسی به نوقان بازگشتم صبح که در نوقان بودم تمام آن درد رفت و تندرست به نیشابور بازگشتم . 
حاکم نیشابوری شافعی افزون بر سخنان مذکور ، شاهد اعترافات بزرگان اهل سنت درباره شفا یافتن از بقعه مبارکه امام رضا (ع) بوده است و آنها را گزارش نموده که اشاره می شود :


5- زائری مصری به نام حمزه
حاکم نیشابوری شافعی به سند خود آورده است : ‹‹ در مرو رود بودم که با مسافری مصری به نام حمزه ملاقات کردم و او گفت که از مصر به قصد زیارت بارگاه امام رضا (ع) به طوس آمده است و گفت : چون به این بارگاه داخل شدم نزدیک غروب آفتاب بود پس امام را زیارت کردم و نماز گزاردم و در آن روز زائری غیر از من نبود . چون نماز عشا را خواندم خادمِ قبر خواست که او را بیرون کند یا در را بر روی او ببندد از او خواست که در را بر رویش ببندد و او را در مسجد رها کند تا در آن نماز بگذارد چون او از سرزمینی دور آمده است و او را از آنجا بیرون نکند ، زیرا او احتیاجی به بیرون رفتن ندارد . پس خادم رهایش کرد و در را بر روی او بست . او در آن جا به تنهایی نماز می گذارد تا این که خسته شد و سرش را بر روی زانوانش می گذارد تا اندکی بیاساید چون سرش را بلند می کند در دیوار رو به روی خویش پارچه ای می بیند که بر آن این دو بیت به این مضمون نوشته شده بود : کسی که خوشحال می شود با زیارت قبری خداوند گرفتاری هایش را برطرف کند پس نزد صاحب این قبر بیاید که در آن فرزندی از فرزندان برگزیده رسول خدا در آن مدفون است . گفت : برخاستم و تا وقت سحر شروع به نماز خواندن کردم سپس مانند بار اول نشستم و سرم را روی زانوانم گذاشتم پس چون سرم را برداشتم چیزی روی دیوار ندیدم آن چیزی را که دیده بودم نوشته ای مرکب خشک نشده بود گویی که همین الان نوشته شده بود گفت : سپس صبح دمید و در باز شد و از آن جا بیرون آمد ››  


6- محمد بن قاسم شافعی
جوینی شافعی به سند خود  از محمد بن قاسم نیشابوری نقل می کند : ‹‹ محم بن قاسم گوید من از کسانی بودم که زیارت قبر امام رضا (ع) را قبول نداشتم و مردم را از زیارت قبر امام رضا (ع) باز می داشتم . شبی در خواب دیدم که در مشهد حضور دارم و پیامبر (ص) در کنار قبر امام رضا (ع) مشغول نماز است ناگهان صدایی شنیدم که می گفت : هر کس دوست دارد قبری را ببیند که اگر آن را زیارت کند خداوند ناراحتی او را از بین می برد ، به زیارت این قبر ( قبر امام رضا (ع) ) بیاید که خداوند در این قبر سلاله و ذریه ای از پیامبر را قرار داده است ...

محمد بن قاسم گوید : وقتی از خواب بیدار شدم غرق در عرق بودم بی درنگ غلامم را صدا زدم تا مرکبم را آماده کند ، سوار مرکب شدم و رهسپار زیارت قبر امام رضا (ع) شدم و از آن پس سالی دو بار به زیارت قبر امام رضا (ع) مشرف می شوم .


1- ابونضر موذن نیشابوری شافعی
جوینی شافعی به نقل از ابونضر موذن نیشابوری می گوید : ‹‹ به بیماری سختی مبتلا گشتم ، در آن بیماری زبانم بند آمد و قادر بر سخن گفتن نبودم ، به ذهنم خطور کرد به زیارت قبر امام رضا (ع) بروم و در کنار قبر شریف آن حضرت دعا کنم و او را واسطه قرار دهم و از خدا بخواهم مرا از این بیماری نجات دهد ، به قصد زیارت قبر آن حضرت از نیشابور خارج شدم و قبر آن حضرت را زیارت کردم و در سمت بالای سر آن حضرت مشغول خواندن نماز شدم و او را شفیع قرار دادم و از خدا خواستم به احترام و منزلت و مقام آن امام مشکل زبانم را برطرف سازد ، در سجده نماز خوابم برد در خواب دیدم ناگهان ماه شکافته شد و مردی از آن خارج شد و به نزدیک من آمد . صدا زد : ابونضر ! بگو : ‹‹ لا اله الا الله ›› من با دست اشاره کردم که قادر بر سخن گفتن نیستم و زبانم بند آمده است ، آن مرد بر سرم فریاد زد و فرمود : مگر به قدرت خدا ایمان نداری ؟ بگو ‹‹ لا اله الا الله ›› من که تا آن هنگام لال بودم یکباره زبانم باز شد و گفتم ‹‹ لا اله الا الله ›› . من نیز به شکرانه این نعمت الهی از مشهد پیاده بازگشتم و در طول مسیر همواره ذکر ‹‹ لا اله الا الله ›› را بر زبان داشتم و بعد از آن زبانم بند نیامد ›› 


2-  زید فارسی
حاکم به سند خود از زید فارسی روایت کرده و می گوید : ‹‹ من در مرو رود دو سال دچار نقرس بودم که نمی توانستم بایستم و نه ایستاده نماز بخوانم . پس در خواب به من نمایاندند که آیا به قبر امام رضا (ع) نمی روی و پاهایت را به ضریحش نمی مالی و بر سر قبر او از خدا نمی خواهی که بیماری ات از بین برود ؟ گفت : پس چارپایی کرایه کردم و به طوس آمدم و پاهایم را به قبر مالیدم و از خداوند خواستم پس آن نقرس و درد از بین رفت و من و سال در این جا هستم تا به حال دچار نقرس نشدم ››  


3- حمویه علی
حاکم به سند خود از حمویه بن آورده است : ‹‹ من با حمویه در بلخ بودم پس روزی که ما در بازار بلخ بودیم حمویه مردی را دید دستور داد او را بگیرند و گفت : او را به منزل ببرید بعد به هنگام برگشتن به منزل دستور داد الاغی خوب و قبراق و سفره غذا و پنیر و دویست درهم آوردند . پس چون حاضر شد گفت : آن مرد را بیاورید او را آورده چون در مقابلش ایستاد گفت : تو یک سیلی به من زدی و امروز من آن را تلافی می کنم . یاد می آورم روزی را که با هم قبر رضا (ع) را زیارت کردیم تو از خدا خواستی و گفتی : خدایا ! خدایا ! الاغی و و دویست درهم و سفره ای با پنیر و نان به من مرحمت فرما و من گفتم : خدایا ! حکومت خراسان را به من بده . پس تو به من سیلی زدی و گفتی : آن چه را نمی شود نپرس . الان خدا مرا به خواسته ام رساند و تو را به خواسته ات . سیلی حق من است بر تو . ››  


4- ابوحسین بن ابی بکر شافعی
حاکم به نقل از ابوحسین بن ابی بکر شافعی گوید : ‹‹ از ابوالحسین بن ابوبکر فقیه شنیدم که می گفت : خداوند هر دعایی که در مرقد امام رضا (ع) کردم اجابت کرد حتی از خدا خواستم فرزندی به من عنایت کند که بعد از ناامیدی فرزندی روزی کرد ›› 


3- قرن هشتم
1- ذهبی شافعی (748 ق)
وی با وجود برخورداری از افکار سلفی درباره زیارت زائران این بقعه شریفه می گوید : ‹‹ و لعلی بن موسی مشهد بطوس یقصدونه بالزیاره :   برای علی بن موسی (ع) بارگاهی در طوس است که مردمان به زیارت او می آیند . ››


2-صفدی شافعی (764 ق )
وی نیز در گزارشی کوتاه اما گویا چنین می گوید : ‹‹ ... و دفن بطوس و قبره مقصود بالزیاره ؛ ... و در طوس دفن شده قبرش زیارتگاه است ›› 


4- قرن نهم
عطاء الله بن فضل الله شیرازی (803 ق )
وی مشهد امام رضا (ع) را مرجع همه زائران از تمام طبقات و اقشار دانسته می گوید : ‹‹ علی بن موسی الرضا (ع) با مردم به لغات خودشان سخن می گفت و آن حضرت در سخن گفتن شیواترین مردم و داناترین آنها به همه زبان ها و لغات بود ... مشهد و مرقد منور وی مرجع زائران از تمام طبقات جهان است .  


5- قرن دهم
1- میر محمد بن سید برهان الدین خواندشاه (میرخواند شافعی ) (903 ق)
وی در گزارشی زائران قبر امام رضا (ع) را افزون بر ایران از سرزمین های دیگر نیز می داند ‹‹ ذکر احوال علی بن موسی الرضا رضی الله عنهما ، مشهد مقدس و مرقد این امام علی الاطلاق مرجع ایران و مقصد سالکان اکابر و اصاغر آفاق است . طوایف امم و طبقات بنی آدم از اقصای روم و هند از جمیع مرز و بوم هر ساله مهاجرت اوطان و مفارقت خلان اختیار کرده و روی توجه به این آستان فرخنده نشان نهاده و مراسم زیارت و طواف به جای آورند و این موهبت عظما را سرمایه سعادات دنیا و عقبا می دانند ... مناقب و ماثر و فضایل و مفاخر امام ابوالحسن الرضا (ع) زیاده از آن است که محاط علم بشری گردد و در این مقام بر سطری چند از خوارق عادات آن قدوه ارباب سعادات اقتصار می رود ››  


2- فضل الله بن روزبهان خنجی اصفهانی حنفی (927 ق )
وی با عبارات والا و با احترام فراوان از مرقد مطهر امام رضا (ع) یاد می کند و آن را ‹‹ کعبه حاجات و مقاصد جمیع حاجت خواهان ›› تا روز قیامت می داند و می گوید : ‹‹ زیارت قبر مکرم و مرقد معظم حضرت امام ائمه الهدی ، سلطان الانس والجن ، امام علی بن موسی الرضا الکاظم (ع) بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی بن زین العابدین بن الحسین الشهید بن علی المرتضی ، صلوات الله و سلامه علی سیدنا محمد و آله الکرام ، سیما الایه النظام سته آبائه کلهم افضل من یشرب صوب الغمام ، تریاق اکبر محبان و موجب حیات دل و جان است مرادات همه عالم از آن درگاه با برکت حاصل و فی الواقع ربع میمونش توان گفت که از اشرف منازل است . آن مقام مبارک تمامی اوقات مقرون به تلاوت قرآن مجید است و توان گفت که معبدی است از معابد اسلام هرگز آن مرقد عالی از طاعت نیازمندان خالی نیست و چگونه چنین نباشد و حال آن که تربت حضرت امامی است که اوست مظهر علوم نبوی و وارث صفات مصطفوی و امام بر حق و رهنمای مطلق و صاحب زمان امامت خود و وارث نبوت و حق استقامت خود .


هزار دفتر اگر در مناقبش گویند   هنوز ره به کمال علی نشاید برد
و سابقا که عزم زیارت مشهد مقدس حضرت امام بود ، این قضیه صورت نظم یافته بود و در این مقام ادراج او مناسب است ، زیرا که ملایم زیارت آن صاحب مناقب است . وی در ادامه قصیده ای با عنوان ‹‹ قصیده ای در منقبت امام ثامن (ع) ، ولی ضامن ، امام ابوالحسن علی بن موسی الرضا (ع) صلوات الله علیه و سلامه ›› در مدح آن حضرت نقل می کند ... ›› 
او در جای دیگر می گوید :‹‹ خدایا ! درود و صلوات و سلام فرست بر امام هشتم ‘ آن حضرت مهتر نیکو خصال نیکوکار نیکو سیرت . آن حضرت  کسی است که لشکر اولیا را سلطان و پادشاه است . صاحب جود و مروت و نیکوکاری است . در او انوار حضرت پیغمبر نزد چشم عیان درخشنده است .
بالا برنده نشانه های توحید و نصب کننده پرچم های ایمان است . بر رونده است بر بالاترین درجات علم و عرفان . صاحب منقبت فرموده حضرت پیامبر است که فرمود : پاره ای از بدن من در خراسان مدفون خواهد شد . ››  
وی در وصف امام رضا (ع) نیز شعری دارد و می گوید :

سلام علی روضه للامام                  علی بن موسی (ع)
سلام من العاشق المنتظر            سلام من الواله المستهام
بر آن پیشوای کریم الشیم            بر آن مقتدای رفیع المقام
ز شهد شهادت حلاوت مذاق           ز هر عدو در جهان تلخ کام 
ز خلد برین مشهدش روضه ای          خراسان از او گشته دارالسلام 
از آن خوانمش جنت هشتمین          که شد منزل پاک هشتم امام 
محبان ز انگور پر زهر او               فکندند می های خونین به جام 
مرا چهره بنمود یک شب به خواب               شد از شوق او خواب بر من حرام 
علی وار بر شیر مردی سوار           امین در رکابش کمینه غلام  

3- غیاث الدین بن همان الدین شافعی معروف به خواند امیر (942 ق)
وی در مورد فرزندان امام کاظم (ع) می گوید :

سلام علی آل طاها و یس        سلام علی آل خیر النبیین
سلام علی روضه حل فیها          امام بیاهی به الملک والدی  

سلام بر آل طاها و یس ، سلام بر خاندان بهترین پیامبران سلام بر باغ و بوستانی که در آن امامی آرمیده است که دنیا و دین بدو افتخار می کنند .
درود خدا بر بهترین آفریده اش ، محمد سید و رسولان و آل پاکش به خصوص امامان معصوم و هدایت گر .
آن گاه به نقل فضایل و کرامات آن حضرت پرداخته و بعد از نقل آنها در پایان چنین می گوید : ‹‹ پوشیده نماند که کرامات و خوارق عادات امام رضا (ع) بسیار است و برکات مشهد منور و فیوضات مرقد مطهر آن جناب و تفصیل آن امور مقدور خامه شکسته زبان نبوده لاجرم در طرق اختصار سلوک نمود ››  
6- قرن چهاردهم
قاضی بهجت افندی شافعی (1350 ق )
وی نیز مشهد الرضا (ع) را زیارتگاه بزرگ جهان اسلام دانسته و می گوید : ‹‹ روضه معلای آن حضرت در بلده طیبه مشهد مقدس و زیارتگاه بزرگ عالم اسلام و دارای قبه مطلایی است که مثل و نظیرش در عالم یافت نمی شود ، زاد الله شرفا ›› 


آستان حضرت (ع)
فرقه وهابیت و سلفی بر این باور است که بنای بر قبور جایز نیست و از مصادیق شرک است و آن را ساخته و پرداخته حاکمان عثمانی دانسته اند ، در حالی که گزارش های تاریخی قدمت بنای بر قبور را قبل از ظهور حاکمان عثمانی و بدعت ابن تیمیه ، در قرون اولیه نشان می دهد . یکی از این موارد بنای گبند و بارگاه بر قبر مطهر امام رضا (ع) است که ریشه در قرون سوم و چهارم هجری دارد که در حال حاضر به صورت گنبد و بارگاه فعلی در آمده است که به این گزارش ها اشاره می شود .


1- قرن سوم و چهارم
1- مقدسی بشاری (380 ق)
وی درباره مرقد مطهر امام رضا (ع) گزارش شگفت انگیزی دارد او می گوید : ‹‹ و به قبر علی الرضا بطوس قد بنی علیه حصن فیه دور وسوق  و قد بنی علیه عمید الدوله فائق مسجدا ما بخراسان احسن منه ... :   در طوس قبر علی بن موسی است که گرداگرد آن دیواری ساخته اند که خانه ها و بازاری دارد و عمید الدوله فائق مسجدی در آن ساخته است که در خراسان بهتر از آن نیست . ››
مقدسی بشاری در قرن چهارم می زیسته و گزارش وی حاکی از این است که در قرن سوم نیز چنین بناهایی بر قبر شریف آن حضرت ساخته شده بود و این کار نه تنها بدعت نبوده بلکه حاکمان و خلفای بنی عباس آن را ترمیم و توسعه می داده اند به گونه ای که عمید الدوله " یکی از وزرای بنی عباس " مسجد بزرگی بر قبر شریف امام رضا (ع) بنا کرده بود .


2- حسین بن احمد مهلبی (380 ق )
وی نیز گزارشی شبیه گزارش مقدسی از مرقد شریف امام ارائه می دهد وی در مورد نوقان و همچنین در وصف شخصیت امام رضا (ع) می گوید : ‹‹ نوقان از بزرگترین و آبادترین شهرهای خراسان است که در پشت این شهر مرقد امام علی بن موسی بن جعفر (ع) قرار دارد ... که بر روی قبر ایشان حصاری است در آن حصار مردم معتکف می شوند ›› 
می گوید : ‹‹ و لعلی بن موسی مشهد بطوس یقصدونه بالزیاره :   علی بن موسی در طوس بارگاهی دارد که مردم زیارتش می کنند .››
2- محمد بن عبدالله ابن بطوطه مراکشی (779 ق)
وی نیز در قرن هشتم هجری می زیسته و در گردش های تاریخی خود زمانی که به خراسان می رسد مشهدالرضا و گنبد و بارگاه آن حضرت را چنین گزارش کرده و می گوید : ‹‹ به شهر مشهدالرضا مسافرت نمودیم او علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین شهید فرزند امیر المومنین علی ابن ابی طالب است که رضوان خدا بر آنان باد.
مشهدالرضا شهری بسیار بزرگی است و بر بارگاه مکرم حضرتش گنبد بزرگی بنا شده و در کنار آن مدرسه و مسجدی است که بنای تمامی آنها از زیبایی خاصی برخوردار است : دیوارها مزین به کاشی و بر روی قبر شریف چهارچوبی از تخته و روکش آن از نقره بود و بر فراز ضریح ایشان چراغدان هایی از نقره آویزان و چهارچوب در گنبد نقره و پرده در نیز از پارچه حریر زربافت بود و تمام محوطه زیارتگاه مفروش به فرش های متنوع و در کنار آن قبر هارون الرشید بود که زائرین هنگام ورود به زیارتگاه  با پای خود محکم به قبر هارون زده و بر قبر شریف امام رضا (ع) سلام کرده و احترام می نهادند ›› 


سخن پایانی:
در بازخوانی این سه فصل می بینیم که :
اولا تاکید بر زیارت قبر امام رضا (ع) در کلمات پیامبر اعظم (ع) و اهل بیت (ع) نشان آن است که زیارت قبر امام رضا (ع) سنت موکدی است .
ثانیا توجه به این سنت مهم باعث شده قبر آن حضرت محترم شمرده شود و بر آن از قرن سوم و چهارم هجری بارگاه ساخته شود . از این رو ادعای وهابیون مبنی بر این که ساخت گنبد و بارگاه توسط حکومت عثمانی ها و در قرون اخیر رایج شده است  ادعایی بی اساس است .
ثالثا عنایت ویژه به زیارت سیل علما و مردم را از اهل سنت برای زیارت قبر آن حضرت و توسل به ایشان و گریه و زاری و طلب حوائج و رفع مشکلات از همان قرن سوم تا حال حاضر به راه انداخته است .
با توجه به تاکید پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) بر زیارت قبر امام رضا (ع) و سیل خروشان علما و مردم به ویژه اهل سنت از تمامی فرق و مذاهب در زیارت قبر امام رضا (ع) و توسل به ایشان برای رفع گرفتاری و شفای مریض ، فتوای خونین و تکفیری ابن تیمیه ناصبی تامل برانگیز است که گفت :
کسی که به زیارت قبر پیامبر (ص) یا فرد صالحی برود و از او طلب رفع حاجت کند . اینکار سه مرحله دارد : یکی این است که از صاحب قبر این گونه طلب و درخواست کند که مریضیش را برطرف کند ، قرض را ادا کند ، از دشمنش انتقام بگیرد ... این کار شرک صریح و آشکار است و مرتکب شونده آن باید توبه کند و در غیر این صورت باید کشته شود ، همچنین اگر شخصی به قبر پیامبر (ص) یا فرد صالحی متوسل شود و او را واسطه بین خود و خدا قرار دهد ، این کارها از افعال مشرکین و نصاراست 
این فتوا پرسش هایی را به همراه دارد : از جمله این که آیا می توان ابن خزیمه " ابن حبان " حاکم نیشابوری شافعی و ده ها تن از دانشمندان بنام اهل سنت را به خاطر رفتن به زیارت قبر امام رضا (ع) و توسل به آن حضرت و طلب رفع گرفتاری و شفای مریض مشرک و مهدورالدم دانست ؟!
آیا می توان تاکید پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) بر زیارت رفتن قبر امام رضا (ع) و درخواست رفع حوائج از ایشان را توصیه به شرک دانست ؟!
آیا این فتوا و سایر فتاوای خونین ابن تیمیه و وهابیت در تحریم زیارت و توسل و تکفیر مسلمانان و تخریب عتبات عالیات و اماکن مقدسه در راستای ایجاد تفرقه و اختلاف بین امت اسلامی که هدف اصلی دشمنان اسلام می باشد ، نیست ؟
البته می توان پاسخ این فتاوای خونین را در سخنان جهان گرد و دانشمند مشهور اهل سنت " ابن بطوطه مراکشی " جستجوکرد . وی درباره ابن تیمیه میگوید : ‹‹ یتکلم فی الفنون الا ان فی عقله شی ء ››
با این وصف پرسشی که مطرح می شود این است که چرا وهابیت حقایق تاریخی یاد شده را نادیده گرفته است با عقاید مسلم و قطعی مسلمین از جمله بنای بر قبور ، زیارت آنها توسل به صاحبان قبور به ویژه قبرهای اهل بیت (ع) پیامبر اکرم (ص) و صالحان و گریه و زاری نزد آنها و طلب حوائج و رفع مشکلات مخالفت می کند و زمینه تفرقه بین مسلمین را فراهم می نماید ؟

رضوان علم

بیشتر بخوانید:

- «قزل امام»؛ مناقب و کرامات امام رضا(ع) به روایت علمای اهل سنت+ بسته ویژه

- در آستانه 23 ذی القعده/ ویژه نامه چندرسانه ای «روز زیارتی حضرت رضا علیه السلام»

- بسته مطالعه پیرامون «تکفیر» و «وهابیت»

- سالروز تخریب قبور ائمه بقیع(ع)/ پرونده ویژه: «شاخ شیطان»

- آشنایی کوتاه با یک دشمن موزی؛ چکیده اعتقادات «وهابیت» در 18 بند

نظرات، دیدگاه ها، موضوعات درخواستی و مطالب خود را برای ما بفرستید  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال خبر، مقاله، دیدگاه و درخواست های مختلف

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی