«همه ائمه معصومین (ع) واجد علم الهی هستند؛ منتها مأموریت ائمه معصومین (ع) متفاوت است...
اگر امام صادق (ع) علم را در عالم بسط دادند و منتشر کردند و آن معنویتی را که نبی اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) جاری کرده بودند، مقنن فرمودند، بر اساس یک مأموریت واضح و روشن الهی بود. امام صادق (ع) علم خود را بر اساس مأموریت الهی و به اندازه ظرفیت تاریخیِ بشر، تجلی و تنزل داده اند.
یکی از آثار کوچک این وجود مقدس، روایات «توحید صدوق» است که برای فهم این معنا کافی است. اگر وجود مقدس امام صادق (ع) نبود، جریان دشمنان اهل بیت (ع) در اصل توحید دست می‌بردند». آیت الله سید مهدی میرباقری(۸۹/۸/۱۲)
«وجود مقدس امام صادق(ع)، حیات طیبه و علم و معارف را تا آن اندازه‌ای که می‌توانست در قبل ظهور تحقق پیدا کند، در عالم انسانی دمیدند و بسط دادند؛ زیرا بنا بر فرمایش‌های ائمه اطهار(ع)، حقایق تا دوره ظهور، محجوب است و آن مقداری که ممکن بود واقع و ظاهر شود، به وسیله امام صادق(ع) - هم به نحو کلی به دوستان اهل بیت(ع) و هم به نحو جزئی برای خواص- واقع شد؛ هم در زمان اهل بیت(ع) بوده و هم در بعد از آن زمان تاکنون.
اگر هم اکنون افرادی مثل جابر وجود داشته باشند، علم امام صادق هم هست! اگر کسی "ظرف" شد امام صادق(ع) هم منتظرند؛ امام صادق(ع) ابایی ندارند که تعلیم کنند.
فقط مسئله این نیست که امام صادق(ع) "فقه" فرموده‌اند، بلکه حیاتی در عالم انسانی دمیدند و نوری را در عالم انسانی تجلی دادند که این نور، شیعه را تا عصر ظهور می‌برد. این علم و حقیقتی که از آستان آن حضرت اظهار شد، دریایی از نور و حیات است تا در آن شناوری کنیم و در آن زنده و متنعم باشیم و تا قبل از ظهور کفایت می کند و انسان‌ها به اندازه ظرف‌شان از این دریا و از اسرار آن و از ظاهر و باطن آن بر می‌دارند». (۹۳/۵/۳۱)
@ostadmirbaqeri
- «گرچه آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) فرموده بودند که فقه ما به‌منزله حاشیه بر کتب فقه اهل سنت است (یعنی آنجاهایی که آنها خلاف رفتند، ائمه(ع) حاشیه زده‌اند، و تحقیق خوبی در دوره آیت الله بروجردی در این زمینه انجام شده و کم‌وبیش هم ادامه پیدا کرد)، اما تلقی حقیر این است که ما باید یک تحقیقی کنیم که فقه اهل‌بیت(ع) چه تأثیری روی فقه اهل سنت و روی کلام و عرفان‌شان گذاشتند. اگر این تتبع بشود معلوم می شود که فاصله قبل از صادقَین(ع) و بعد از صادقَین(ع) زمین تا آسمان است.
قبل از صادقین(ع)، محبین اهل بیت(ع) و شیعیان برای مسئله فقهی‌شان به اهل سنت رجوع می‌کردند؛ مرحوم علامه طباطبایی(ره) می‌گویند: «من تتبع کردم و دیدم که روایات فقهی‌ای که از امام حسین(ع) نقل شده، کمتر از انگشتان دست است» (که البته ظاهرا کمی بیشتر است)؛ یعنی بنی‌امیه کاری کرده بودند که مردم از امام حسین(ع) مسئله فقهی هم نمی‌پرسیدند و مرجع مسائل مردم هم نبودند؛ اما در دوره صادقین(ع) و بعد از آن، اهل سنت در فقه و کلام و عرفان‌شان به امام صادق (ع) رجوع می‌کنند و مجبور می‌شوند که معارف خودشان را [متأثر از] معارف اهل بیت (ع) شکل بدهند...».(۹۲/۸/۱۹)
@ostadmirbaqeri
- «وجود مقدس امام صادق(ع)، حیات طیبه و علم و معارف را - تا آن اندازه‌ای که می‌توانست در قبل از ظهور تحقق پیدا کند- در عالم انسانی دمیدند و بسط دادند». ۹۳/۵/۳۱
- «اگر این روایت را می خوانند که: «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّینِ»، این روایت را هم بخوانند که: «شَرِّقَا وَ غَرِّبَا لَنْ تَجِدَا عِلْماً صَحِیحاً إِلَّا شَیْئاً یَخْرُجُ مِنْ عِنْدِنَا أَهْلَ الْبَیْت» (اگر به شرق یا غرب عالم بروید، دانش صحیحی نمی‌یابید مگر آنچه از نزد ما اهل‌بیت بیرون می‌آید ). :point_right:
همانگونه که ادبیات فقه، نازله ادبیات امام صادق (ع) است همه علوم باید نازله علم امام(ع) باشد و الا علم نیستند.
نظریه‌های معرفت‌شناختی غربی می‌گویند: تکامل نیاز مادی، تکامل عقلانیت و دانش را در پی می‌آورد و تکامل دانش، منظومه معرفت دینی را تفسیر می کند و یا نظریه‌ای قبض‌وبسط می‌گوید: معرفت دینی، تابعی از معرفت تجربی و معرفت نظری و عقلانیت خودبنیاد است و تفقّه دینی باید عرفی (عرف کارشناسی) بشود!!
اما قضیه به کلی بر عکس است: باید عقلانیت تخصصی، دینی بشود؛ یعنی باید ادبیات امام صادق (ع) در علوم جاری شود. البته این به معنای نقلی شدن علوم نیست و معنایش این نیست که عقلانیت تجربی و نظری را تعطیل کنیم. می‌گوییم همین‌طور که «چشم»، مناسک دارد، «عقل» هم مناسک دارد. عقلانیت باید تابع مناسک تبعیت از علم‌الامام حرکت کند؛ آن‌وقت دانش‌ها، دانش‌های نورانی می‌شوند. این علم، ابزار رسیدن به تمدّن الهی است. عقلانیت خودبنیاد یا علم سکولار، ابزار رسیدن به تمدّن الهی نیست». (۸۹/۸/۱۲)
@ostadmirbaqeri
ویژه نامه مرتبط:
- پرونده چندرسانه ای ویژه شهادت «امام صادق(ع)»
- ویژه نامه چندرسانه ای «صادق آسمان ها؛ مرد مبارزه، علم و تشکیلات»
- مقاله مرتبط:
دریافت
عنوان: علم امام صادق(علیه السلام)، محور عقلانیت اجتماعی شیعه
حجم: 163 کیلوبایت
