تازه این امساک ظاهری است؛ اما روزه، حکمت هایی دارد که روح را به مقام بالا می رساند؛ و روح بلند بر طبیعت فائق است. این راه ها را قرآن در اختیار ما گذاشته است؛ زیرا باطن روزه به قدری نیرومند است که انسان...
از آنجا که در مسیر زندگی، دشواری و مشکلات وجود دارد، دستور داده اند در شداید و مشکلات روزه بگیرید.
یعنی اگر ما در هر نمازی چند بار از خدای سبحان استعانت می کنیم و می گوییم «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ» راه کمک رسانی را هم خدا بیان فرموده است، ولی این چنین نیست که بگویید: کمک کن! و ما رایگان کمک برسانیم. اگر سخن از «إِیَّاکَ نَسْتَعینُ» است، راهش را هم قرآن به ما آموخته که: «وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاَةِ» (بقره:45) و این صبر به «صوم» تفسیر و تطبیق شده و در حدیث آمده است که: «إِذَا نَزَلَتْ بِالرَّجُلِ النَّازِلَةُ وَ الشَّدِیدَةُ فَلْیَصُمْ؛ هرگاه برای کسی مشکل یا حادثه خاصی پیش آمد باید برای دفع یا رفع آن روزه بگیرد.» (اصول کافی، ج4، ص63)
نه تنها در جنگ، بلکه اگر مشکلات دیگری هم برای انسان پیش آید، باید برای حل آن مشکل، روزه گرفت.
این روزه چه نقشی دارد که مشکل را حل می کند؟ انسان را به کجا می رساند که بر مشکل پیروز می شود؟ تازه این امساک ظاهری است؛ اما روزه، حکمت هایی دارد که روح را به مقام بالا می رساند؛ و روح بلند بر طبیعت فائق است.
اگر کسی برای خدا روزه گرفت چون کارها به دست اوست مشکل را حل می کند که فرموده اند: «یا مسهّل الأمور الصّعاب». قرآن هم فرمود: «فَأَمَّا مَنْ أَعْطَی وَ اتَّقَی * فَسَنُیسِّرُهُ لِلْیسْرَی»؛ (لیل:5-7) ما کارها را برای افرادی که در مسیر مستقیم اند، راحت می کنیم. آنگاه نمونه هایش را هم به عنوان انبیای عظام برای ما بیان فرمود.
وقتی موسای کلیم الله از خدای سبحان درخواست می کند: «وَیَسِّرْ لِی أَمْرِی» (طه:26) در پاسخ می فرماید: «قَالَ قَدْ أُوتِیتَ سُؤْلَکَ یَا مُوسَى» (طه:36) تو برای براندازی طاغوت فرعون از ما آسان کردن امور را طلب کردی، ما هم آن را به تو دادیم. آنچه را که از ما خواستی به تو دادیم؛ شرح صدر، روان بودن بیان، شرکت در رسالت و وزیر بودن برادرت را و نیز خواستی که او را از وحی خاص برخوردار کنیم، همه را عطا کردیم.
درباره رسول خدا هم فرمود: «الَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ، وَوَضَعْنَا عَنکَ وِزْرَکَ، الَّذِى أَنقَضَ ظَهْرَکَ، وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ»؛ (انشراح:1-4) آیا به تو شرح صدر ندادیم و بار گران را که بر پشت تو سنگینی می کرد برنداشتیم و نام تو را بلندآوازه نکردیم؟
این راه ها را قرآن در اختیار ما گذاشته است؛ زیرا باطن روزه به قدری نیرومند است که انسان را بر جهان طبیعت - به اذن خدا - پیروز می کند.
منبع: برگرفته از کتاب حکمت عبادات، حضرت آیت الله جوادی آملی
